Het Vlaams Vredesinstituut is een onafhankelijk
instituut voor vredesonderzoek bij het Vlaams Parlement.

Vuurwapens

Vuurwapens worden in onze samenleving door heel wat mensen en organisaties gebruikt. Militairen en politieagenten hebben ze nodig voor defensie en ordehandhaving, veiligheidsagenten benutten ze onder andere voor de bewaking van waardetransporten, jagers en sportschutters wenden ze aan voor recreatieve doeleinden. Maar ook criminelen en terroristen maken gebruik van vuurwapens Bovendien kunnen vuurwapens misbruikt worden bij familiaal geweld of schietpartijen in de publieke sfeer. Hoewel vuurwapens voor een aantal mensen een vorm van bescherming of een hobby betekenen, maken criminaliteit, wapengeweld en mensenrechtenschendingen dat de handel en het bezit van vuurwapens risico’s in zich dragen.

Daarom onderwerpt de overheid wapenhandel en het gebruik van vuurwapens aan regulering. Daarbij gaat het enerzijds over de regulering van legale vormen van bezit, gebruik en handel. Anderzijds gaat het over de bestrijding van illegale handel en misbruik. In ons land zijn verschillende overheden betrokken bij de regulering van vuurwapens. De wapenwet die bezit en gebruik regelt, is federaal. Vlaanderen staat in voorde controle op in- en uitvoer van vuurwapens en de jacht en het sportschieten. Om een goed zicht te krijgen op het fenomeen en het beleid te voeden met wetenschappelijke inzichten, onderzoekt het Vredesinstituut de vuurwapenthematiek in haar verschillende facetten. Het instituut focust daarbij onder meer op de regelgeving op Vlaams, federaal, Europees en internationaal niveau en op de impact van kleine en lichte wapens op samenlevingen. Verder onderzoekt het Vredesinstituut de dynamiek van illegale wapenhandel en de manieren waarop criminelen en terroristen wapens verwerven in Europa.

Project INSIGHT

Met Project INSIGHT wil het Vlaams Vredesinstituut, gesteund door het EU-fonds voor Interne Veiligheid – Politie, samen met de andere betrokken onderzoeksinstellingen en politiediensten, geweld in de samenleving voorkomen door de dataverzameling over vuurwapengeweld in de Europese Unie radicaal te verbeteren.

• De samenwerking leidde tot een gloednieuw en vrij toegankelijk online kennisplatform – gunviolence.eu – dat nu vrij beschikbaar is voor beleidsmakers, politiemensen, strategisch analisten, onderzoekers, journalisten en het brede publiek.
• Lees ook zeker de 8 nieuwe onderzoeksrapporten over nieuwe trends in Europees vuurwapengeweld die Project INSIGHT opleverde.

15 jaar Wapenwet

In 2006 werd  de Belgische Wapenwet – in de nasleep van de dodelijke raid van Hans Van Themsche in Antwerpen – ondertekend. Uit cijfers en bijkomend onderzoek van het Vlaams Vredesinstituut blijkt de positieve impact van de Wapenwet maar ook hoe belangrijk het is om de regels en controlemechanismen te blijven actualiseren. Lees er alles over in deze analyse door onze onderzoeker Diederik Cops met als titel: “Vuurwapenbezit in Vlaanderen: Motieven en uitdagingen voor het controlesysteem”

Naar aanleiding van de vijftiende verjaardag van de Wapenwet organiseerde het Vlaams Vredesinstituut op 8 juni 2021 een webinar met experts Emmy Vanhees (Provinciale wapendienst Limburg), Mary-Ann De Beuckelaer (Federale Wapendienst), Christophe Dhondt (Politiezone Vlas) en Diederik Cops & Nils Duquet (Vlaams Vredesinstituut). Justitieminister Vincent Van Quickenborne gaf een slotbeschouwing. De powerpoint-presentaties vindt u hieronder, de integrale versie van het webinar kan u hier herbekijken.

PROJECT TARGET

Project TARGET is een internationaal onderzoeksproject, mede gefinancierd door DG Home van de Europese Commissie. Project TARGET heeft als doel de kennis te verhogen over vuurwapengeweld in Europa – in de brede zin – en over de relatie tussen dit wapengeweld en (illegale) wapenhandel.

PROJECT DIVERT

Project DIVERT is een internationaal onderzoeksproject, mede gefinancierd door DG Home van de Europese Commissie, dat zich toespitst op de afwending van vuurwapens van het legale naar het illegale domein binnen de EU. Eerdere studies zoals Project SAFTE and Fire toonden aan dat een overweldigende meerderheid van vuurwapens die momenteel in illegaal bezit zijn of op de illegale markt circuleren, oorspronkelijk legaal vervaardigd en verhandeld werden.

PROJECT SAFTE

Project SAFTE is een internationaal onderzoeksproject dat gefinancierd wordt door de Europese Commissie. SAFTE staat voor ‘Studying the Acquisition of illicit Firearms by Terrorists in Europe‘. Internationale wapenexperten voeren het onderzoek uit en het Vredesinstituut coördineert het project.

Publicaties die met dit thema te maken hebben: