|
In 2017 keurde de Vlaamse regering voor 107 miljoen euro aan wapenexportvergunningen goed. Maar Vlaanderen weigerde vorig jaar ook diverse vergunningen voor wapenhandel, vooral voor uitvoer naar landen in het Midden-Oosten die betrokken zijn bij het conflict in Jemen. Dat stelt het Vlaams Vredesinstituut vast op basis van het Jaarverslag Wapenhandel 2017, dat Minister-President Geert Bourgeois vandaag toelicht in het Vlaams Parlement. Met dit verslag is de publieke transparantie over de Vlaamse buitenlandse wapenhandel opnieuw toegenomen. Het Vredesinstituut pleit er bijgevolg voor dat Vlaanderen ook op Europees niveau een versterking van de publieke transparantie over wapenexport nastreeft.
In 2017 exporteerden Vlaamse bedrijven vooral onderdelen voor gepantserde voertuigen en hoogtechnologische producten zoals militaire elektronica, beeldvormingsapparatuur en vuurgeleidingssystemen. Deze producten waren vooral bestemd voor defensiebedrijven in Europa en Noord-Amerika. Maar ook aan Indonesië en Brazilië zijn in 2017 Vlaamse militaire goederen geleverd.
De Vlaamse regering weigerde in 2017 echter ook 9 vergunningen voor buitenlandse wapenhandel, vooral wanneer een risico op mensenrechtenschendingen bestond. Uitvoer wordt systematisch geweigerd wanneer men weet dat goederen bestemd zijn voor een land dat betrokken is in het Jemenitisch conflict, en het risico bestaat dat deze goederen daarbij zullen worden ingezet. Daarom weigerde Vlaanderen in 2017 wapenuitvoer naar de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Qatar en Saoedi-Arabië. Ook andere Europese lidstaten, zoals Nederland, Zweden, Finland en Duitsland, verstrengden onlangs hun beleid ten aanzien van de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië.
Het Vredesinstituut roept de Vlaamse regering op om actief te trachten haar eigen wapenexportbeleid zoveel mogelijk te vertalen naar een gezamenlijk Europees beleid.
Een ambitieuzer Vlaanderen in Europa
Vlaanderen is een Europese koploper met betrekking tot publieke transparantie over wapenexport. Bovendien zit een Vlaams ambtenaar momenteel op een sleutelpositie in Europa om publieke transparantie te promoten. Daardoor bevindt Vlaanderen zich in een gunstige situatie om haar voortrekkersrol inzake kwalitatieve Europese rapportage over wapenexport aan te wenden. “Op het Europees beleid wegen is niet evident als regionale overheid. Maar op vlak van transparantie kan de Vlaamse praktijk een leidraad vormen voor een verbeterde Europese publieke rapportage. Op die manier kan Vlaanderen haar eigen principes promoten op Europees niveau en de Europese rapportage over wapenexport verbeteren”, stelt Tine Destrooper, directeur van het Vredesinstituut.
Verder dient Vlaanderen Europese voorstellen voor een betere informatie-uitwisseling, bijvoorbeeld over de reputatie van de eindgebruiker en het risico op mensenrechtenschendingen, actief te ondersteunen. Dit is met name in het belang van Vlaanderen, omdat het de Vlaamse overheid toegang zou geven tot bijkomende informatie voor het beoordelen van haar wapenexport. Als kleine actor beschikt Vlaanderen namelijk niet over uitgebreide middelen om al deze gegevens zelf te verzamelen. Verbeterde informatie-uitwisseling op Europees niveau zou daarom de Vlaamse controle op de export van militair materieel efficiënter kunnen maken, wat zowel bedrijven als de kwaliteit van de controle ten goede zou komen.
Nood aan parlementaire controle
Tot slot roept het Vredesinstituut de leden van het Vlaams Parlement op om het internationale optreden van de Vlaamse Regering actiever op te volgen: “Parlementsleden hebben een belangrijke verantwoordelijkheid in de controle van het gevoerde regeringsbeleid. Een grotere betrokkenheid van het parlement vergroot niet enkel het intern draagvlak voor het Vlaamse internationale standpunt, maar laat ook toe de internationale acties van de regering te evalueren.”
Lees het advies en de factsheet over de Vlaamse buitenlandse wapenhandel 2017.
Contact
Voor meer informatie:
Diederik Cops
Onderzoeker Vlaams Vredesinstituut
diederik.cops@vlaamsparlement.be
0473363141 |
Het Vlaams Vredesinstituut is een onafhankelijk