Het Vlaams Vredesinstituut is een onafhankelijk
instituut voor vredesonderzoek bij het Vlaams Parlement.

Vredesinstituut reageert op speculaties over zijn toekomst

03/05/2011

Het Vlaams Vredesinstituut neemt op basis van berichten in de pers met verbazing kennis van de denkpiste om het Vredesinstituut af te schaffen of te ontmantelen. Het Vredesinstituut is een onderzoeksinstituut dat het Vlaams Parlement informeert en adviseert over thema’s als wapenhandel, vredesopvoeding en oorlogsherdenking. Vorig jaar werd de werking van het Vredesinstituut in opdracht van het parlement geëvalueerd: die evaluatie was zonder meer positief.

Het Vlaams Vredesinstituut neemt vandaag (03/05) op basis van berichten in de pers kennis van een nota van de voorzitter van het Vlaams Parlement over de toekomst van het Vredesinstituut. Het Vredesinstituut werd niet officieel ingelicht over de inhoud van deze nota, en werd niet betrokken bij de discussies in de werkgroep waarover wordt bericht. Het Vredesinstituut betreurt dat dergelijke verregaande ideeën worden geventileerd zonder inspraak van betrokkenen en op basis van partiële informatie. Een afschaffing of ontmanteling van het Vredesinstituut, en andere paraparlementaire
instellingen, zou de positie van het Vlaams Parlement verzwakken. Onafhankelijk en objectief advies bij vaak technische of gevoelige kwesties versterkt de positie van individuele parlementairen en het parlement in zijn geheel bij het opvolgen van het beleid van de regering en het wetgevend werk. Op onafhankelijk onderzoek gebaseerde en onpartijdige ondersteuning van het Vlaams Parlement in vraag stellen, is een verontrustend signaal.

Positieve evaluatie

Het oprichtingsdecreet van het Vlaams Vredesinstituut, een onafhankelijk instituut voor vredesonderzoek bij het Vlaams Parlement, werd in 2004 met grote meerderheid goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Het Vredesinstituut is operationeel sinds 2006. In 2010 werd het Vredesinstituut geëvalueerd door een externe evaluator in opdracht van het parlement. Daaruit bleek dat het instituut de vier opdrachten die door het parlement werden bepaald (onderzoek, advies, documentatie en voorlichting) performant invult. Kwaliteitsvol onderzoek, een stabiele interne werking en vrijwaring van onafhankelijkheid en objectiviteit, bieden volgens de evaluatie een stevige basis voor de verdere uitbouw van het Vredesinstituut. Als belangrijkste aandachtspunt formuleerde het parlement dat het instituut “de band met het Vlaams Parlement moet versterken, zonder de objectieve positie van het instituut te verliezen”. In opvolging van die evaluatie heeft het Vredesinstituut zich volledig aangesloten bij het beleid van de voorzitter van het parlement, met name inzake ondersteuning van de commissies en internationale uitstraling. Het Vredesinstituut onder meer voor een belangrijke instroom van informatie uit het Europese en internationale niveau, vertaald naar de context van het Vlaams Parlement. Structureel zijn de fracties van het Vlaams Parlement vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur van het Vredesinstituut en sturen zo mee de werking ervan. Het parlement kan het instituut ook rechtstreeks om advies of onderzoek vragen.

Besparing op werkingskosten

Het Vlaams Vredesinstituut heeft alle begrip voor de moeilijke budgettaire situatie van onze overheden. Daarom deed het instituut in 2010 een betekenisvolle inspanning door bijna 10 % te besparen op zijn werkingskosten, ondanks het feit dat het zijn dienstverlening aan het parlement
opvoert. Het Vredesinstituut is dan ook verbaasd dat ‘het stijgende prijskaartje’ als argument voor de afschaffing of ontmanteling van het instituut wordt aangehaald.

Nieuw Vlaams wapenhandeldecreet op weg naar het parlement

In het Vlaams Parlement is zonet door de regering een voorontwerp van decreet neergelegd dat de bakens moet uitzetten voor het beleid van Vlaanderen inzake buitenlandse wapenhandel. Het Vredesinstituut bereidt zich voor om over dit decreet een evenwichtig advies uit te brengen op basis van zijn jarenlang onderzoek en kennis van het internationale landschap. “De behandeling van dit decreet is bij uitstek een gelegenheid waarop het Vredesinstituut zijn meerwaarde voor de parlementaire democratie toont,” benadrukt Nelly Maes, voorzitter van het Vredesinstituut. “Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor een adequate opvolging door het parlement van het grote herdenkingsproject ‘100 jaar WOI’ dat door de Vlaamse overheid wordt gestuurd.” Advies van het Vredesinstituut wordt uitgebracht door een Raad van Bestuur van 19 leden, met vertegenwoordigers van de politieke fracties in het parlement, van de universiteiten, van de SERV (waaronder werkgevers en werknemers), van de Vlaamse vredesverenigingen en een aantal gecoöpteerde experten. Het advies van het Vredesinstituut is tot nog toe steeds in consensus uitgebracht, en is dus gedragen door een vertegenwoordiging van de brede Vlaamse samenleving, zoals het parlement in het oprichtingsdecreet beoogde.