Handel in wapens en militaire technologie brengt risico’s met zich mee. Om vrede en veiligheid niet in gevaar te brengen, controleert de overheid de handel in producten voor militair gebruik door een verplicht vergunningsysteem voor de in-, uit- en doorvoer ervan. Men wil niet dat nucleair materieel in Iran terecht komt, dat militaire elektronica vrij verkrijgbaar is, of dat terroristen de hand leggen op chemische stoffen. Anderzijds wil
de ondernemer die zo’n goederen produceert en verhandelt, weten waar hij aan toe is: hij wil een overheid die binnen een redelijke termijn zijn vergunningsaanvraag behandelt. Dat is een van de beginselen van goed bestuur.
Het Vredesinstituut meent dat het vooropstellen van transparante termijndoelstellingen een houvast biedt aan het bedrijfsleven én een impuls vormt voor de versterking van de bevoegde diensten, voor een efficiëntere dienstverlening en voor een betere democratische controle op het beleid.
Vooropgestelde termijnen
In Vlaanderen behandelt de Dienst Controle Wapenhandel de vergunningsaanvragen voor de handel in producten voor militair gebruik. Die administratieve dienst bereidt concrete dossiers voor en adviseert de bevoegde minister, op dit moment mevrouw Moerman, Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel. De minister beslist dan uiteindelijk of een bepaalde transactie mag doorgaan. Momenteel worden geen termijnen vooropgesteld voor het afhandelen van deze procedure. Het Vredesinstituut adviseert administratieve termijnen in te voeren als streefdoelen voor de administratie. Dat betekent dat de administratie er naar streeft een bepaald percentage van de aanvragen binnen een tijdschema af te werken. Over die termijnen en het halen van de doelstellingen dient de bevoegde minister duidelijk te communiceren met parlement en bedrijfsleven. Ook in andere Europese landen is dit een gangbare praktijk: in Groot-Brittannië bijvoorbeeld streeft de bevoegde dienst er naar 95 % van de aanvragen in 60 dagen te verwerken. Afdwingbare – bij wet vastgelegde -termijnen zijn niet aangewezen omdat het vergunningsbeleid een delicate aangelegenheid is, en de kwaliteit van de beoordeling steeds voorop moet staan.
Competentiemanagement en democratische controle
Samenwerking tussen de overheid en de defensiegerelateerde bedrijfswereld is noodzakelijk voor een sluitend controlebeleid. Competentiemanagement en evaluatie van het vergunningbeleid zijn elementair voor verantwoordelijk bestuur. Een oprechte ambitie tot ‘goed bestuur’ houdt natuurlijk ook in dat de zorgvuldigheid bij het behandelen van aanvragen hierdoor niet in het gedrang komt. Het sluitstuk van een kwaliteitsvol vergunningbeleid is een transparante rapportage aan het parlement.
Contact
Wies De Graeve, communicatieverantwoordelijke
02/552 45 95 of 0473/432115