Bij een Vlaamse wapenlevering aan Saudi-Arabië kunnen op zich al veel vragen worden gesteld. Nog erger is dat deze deal blijkbaar wordt verdoezeld in de rapportage aan het Vlaams Parlement. Het Vlaams Vredesinstituut trekt aan de alarmbel.
Uitzonderlijke deal geeft boost aan Vlaamse wapenexport in 2007
De Vlaamse wapenexport is in 2007 voor de tweede keer op rij gestegen. In 2007 werden maar liefst een derde meer uitvoervergunningen goedgekeurd. De totale wapenuitvoer bedroeg 270,3 miljoen euro. De cijfers kregen in december 2007 nog een flinke boost door een uitvoervergunning voor pantservoertuigen ter waarde van meer dan 56 miljoen euro. Volgens het maandrapport van de Dienst Controle Wapenhandel waren deze pantservoertuigen bestemd voor de defensiegerelateerde industrie in Groot-Brittannië. Vandaag raakten in De Tijd meer details bekend over deze transactie: de firma Mol uit Hooglede verkoopt deze pantsers aan het Britse BAE, maar ze zijn besteld door de overheid in Saudi-Arabië.
Inconsistente toepassing van de EU-gedragscode
De firma Mol blijkt in oktober 2006 reeds een uitvoervergunning aangevraagd te hebben voor deze transactie. Het bedrijf was zelfs al gestart met de nodige investeringen. Ondanks een positief advies van haar administratie had toenmalig minister Moerman de vergunning naar verluidt geweigerd, verwijzend naar het criterium uit de Europese gedragscode dat vraagt rekening te houden met de mensenrechtensituatie in het land van eindgebruik. Van deze weigering is echter geen spoor terug te vinden in de rapportage aan het parlement. In elk geval was de administratie dus duidelijk op de hoogte dat de 200 pantservoertuigen door de Saudi’s besteld waren.
Firma Mol diende vorig jaar opnieuw de aanvraag in en minister Ceysens keurde deze vergunning wél goed, zonder evenwel de eindgebruiker te vermelden in het maandverslag van december 2007. Het mag duidelijk zijn dat een wapenlevering aan het regime in Saudi-Arabië gevoelig is. In mei 2006 stelde minister Moerman in de Subcommissie Wapenhandel van het Vlaams Parlement nog in verband met een ander vergunningsdossier: ‘De
mensenrechtensituatie in Saudi-Arabië is problematisch’. Alle waarnemers zijn het er over eens dat die situatie ondertussen op geen enkele manier is verbeterd. Met name de levering van pantservoertuigen bestemd voor binnenlandse repressie in een land met een bedenkelijke status wat het respecteren van de mensenrechten betreft, doet vragen rijzen. De inconsistentie in het toepassen van de EU-gedragscode door de opeenvolgende
bevoegde ministers is in elk geval frappant.
Gevoelige export verdoezeld voor parlement
Al even verontrustend is dat een dergelijk gevoelig dossier blijkbaar wordt verdoezeld in de rapportage aan het parlement. De administratie was op de hoogte van het gevoelig eindgebruik, maar nam dit niet op in de rapportage over de vergunningen van december 2007. Dat plaatst grote vraagtekens bij de democratische controle op het gevoerde beleid, en transparantie waarvoor de opeenvolgende bevoegde ministers zich op de
borst kloppen.
Militair materieel en technologie zijn geen onschuldige producten. Ze hebben een grote impact op vrede, veiligheid en stabiliteit. Het Vlaams Vredesinstituut pleit voor een rigoureuze toepassing van de EUGedragscode en een correcte en transparante rapportage aan het parlement.