De strijd tegen illegale wapens in België heeft nieuwe impulsen nodig

Gebrek aan informatie over illegale vuurwapens is struikelsteen

België wordt internationaal beschouwd als een draaischijf voor illegale vuurwapens in Europa. Die reputatie werd de voorbije maanden nog versterkt: bij de raid op het Joods Museum in Brussel, bij het incident op de Thalys of bij de recente aanslagen in Parijs, werd België steeds als bronland voor de gebruikte wapens genoemd.

Dat er een probleem is met illegale vuurwapens in België is duidelijk. Wat niet duidelijk is, is hoe groot dat probleem is en wat de dynamieken van die illegale markt zijn. Niemand kan een betrouwbare schatting maken van het aantal illegale vuurwapens. Meer nog, het is zelfs onmogelijk om te zeggen hoeveel vuurwapens er jaarlijks in beslag worden genomen door de Belgische politie, laat staan welke types wapens, hun oorsprong of de context waarin ze in beslag werden genomen. Dat gebrek aan basisinformatie over illegale vuurwapens bemoeilijkt het ontwikkelen van gerichte maatregelen.

Sluitende wetgeving, beter zicht én meer operationele capaciteit nodig

In 2012 nam de federale overheid zich reeds voor de strijd tegen illegale wapens op te voeren in een federaal actieplan en als prioriteit in het Nationaal Veiligheidsplan (2012-2015). In opvolging daarvan werden echter vooral wetgevende initiatieven genomen. De federale Wapenwet is sluitend gemaakt en gewestelijk zijn nieuwe decreten aangenomen. Er is echter tegelijk te weinig ingezet op beter databeheer en versterking van operationele capaciteit.

“Het is belangrijk de strijd tegen illegale wapens opnieuw op te nemen in het nieuwe Nationaal Veiligheidsplan”, zegt Tomas Baum, directeur van het Vlaams Vredesinstituut, “Daar moet de overheid bijkomende engagementen aan koppelen inzake operationele versterking en datamanagement”.

Om een beter zicht te krijgen op het probleem, is het bijvoorbeeld belangrijk om informatie over inbeslagnames van illegale wapens te centraliseren en de opgerolde netwerken te analyseren. De betrokken diensten hebben daarvoor nood aan meer mensen en meer analysecapaciteit. Daarnaast moet het gebruik van telefoontaps en infiltratie bij de strijd tegen wapenzwendel nog wettelijk geregeld worden. Tot slot moeten de gewestelijke controlediensten toegang krijgen tot het federale Centraal Wapenregister (CWR).

“Naast deze nationale initiatieven, zou het goed zijn dat België ook een voortrekkersrol opneemt op Europees niveau”, zegt Tomas Baum. “Illegale vuurwapenhandel is immers bij uitstek een fenomeen dat geen grenzen kent. Gezien zijn geografische ligging en de problemen met de illegale vuurwapenmarkt in ons land, moet België ook in de Europese aanpak een tandje bijsteken.”