Het Vlaams Vredesinstituut is een onafhankelijk
instituut voor vredesonderzoek bij het Vlaams Parlement.

Boek ’14-18 van dichtbij’ stelt inhoud centraal bij herdenking WOI

06/11/2012

Op 6 november stelde het Vlaams Vredesinstituut het boek ’14-18 van dichtbij’ voor in het Vlaams Parlement. Het boek is een inspiratiegids voor lokale projecten over de Eerste Wereldoorlog. Over de frontgeschiedenis in de Westhoek staan al veel projecten in de steigers. In de rest van het toen bezette land leven echter veel vragen over het hoe, wat en waarom van publiekshistorische projecten over de Grote Oorlog. Het boek inspireert antwoorden op die vragen en wil de inhoud van herdenkingsprojecten centraal stellen, ter aanvulling van de focus op toeristische valorisatie en internationale uitstraling. Het boek is uitgegeven bij Acco en is een gezamenlijk project van het Vlaams Vredesinstituut en het Instituut voor Publieksgeschiedenis van de Universiteit Gent.

Honderd jaar Eerste Wereldoorlog in dorpen en steden

In 2014-2018 wordt een grootscheepse eeuwherdenking van de Grote Oorlog gepland. Ook lokale actoren zoals gemeentebesturen, heemkringen, erfgoedcellen en leerkrachten broeden op allerhande projecten die de oorlogs- en bezettingsgeschiedenis van dorpen en steden belichten. Lokaal leven veel vragen over werkwijze, inhoud en relevantie van zo’n projecten. Het boek ’14-18 van dichtbij’ inspireert publiekshistorische projecten over WOI als traject: van inhoud, over bronnen, naar vormgeving.

Ook het bezette land verdient aandacht

Bij de herdenking van WOI zal er – terecht – veel aandacht zijn voor de frontgeschiedenis en de verhalen van soldaten. We mogen echter niet vergeten dat het hele land in de oorlog meegesleept werd. Vier jaar lang was België een grotendeels bezet land, wat een enorme impact had op het dagelijks leven. Terwijl de publiekshistorische omkadering van de frontgeschiedenis dankzij vele musea, bezoekerscentra en herinneringsplaatsen stevig op poten staat, gebeurt er veel minder over de geschiedenis van de bezetting. Het boek ’14-18 van dichtbij’ presenteert daarvoor verschillende thematische invalshoeken, zoals overleven, identiteit en wederopbouw.

Historisch uitgediepte inhoud staat voorop

Het boek ‘14-18 van dichtbij’ brengt de actuele stand van de historische inzichten over de bezetting van 14-18 naar een breder publiek. Doelstelling is ervoor te zorgen dat de vele publieksprojecten voldoende aandacht besteden aan historische inhoud. “Door de huidige focus op toeristische valorisatie en (internationale) uitstraling dreigt de inhoud soms verloren te gaan”, zegt Tomas Baum, directeur van het Vredesinstituut. “Lokale actoren zijn de uitgelezen partners om de herdenking te stofferen”.

Meerstemmigheid is troef

Projecten over de oorlog moeten de meerstemmigheid van de geschiedenis laten weerklinken. In plaats van een ‘eenheidsgeschiedenis’ van 14-18 te schrijven, wordt er in het boek voor gepleit verschillende stemmen aan het woord te laten, ook als die elkaar tegenspreken. “De vredesgedachte staat centraal in het Vlaamse herdenkingsproject”, verduidelijkt Baum. “Om het verleden niet eenzijdig te benaderen, ontstaat de vredesgedachte best van onderuit. Door diverse verhalen krijgt men een rijker pallet over de impact van de oorlog, bijvoorbeeld op het dagelijkse leven in dorpen en steden. Zo worden mensen aangezet tot een reflectie over oorlog – en over vrede.

Meer informatie

Het boek ’14-18 van dichtbij. Inspiratiegids voor lokale projecten over de Grote Oorlog’ is uitgegeven bij Acco.

Klik hier voor een factsheet over het boek.